Demeter is een internationaal keurmerk voor biologisch-dynamische landbouw. Een Demeter-bedrijf is altijd een gemengd bedrijf, wat wil zeggen dat het dieren houdt en ook akkerbouw bedrijft. De eisen van Demeter komen boven op de eisen van biologische landbouw (zie EU-biologisch). De eisen van Demeter komen voort uit de antroposofie, een levensbeschouwing die uitgaat van samenhang tussen mens, plant, dier, bodem en kosmos.
Demeter (varken)
Topkeurmerk
Laatste screening: september 2025
Thema's
Onder Demeter krijgen de dieren alleen biologisch voer waarvan 70% óók Demeter moet zijn. Waar EU-biologisch vereist dat 30% van het voer afkomstig is van het bedrijf zelf of uit de regio, moet een Demeter-bedrijf minimaal de helft van het voer zelf verbouwen. Verder stelt Demeter dat minstens 10% van het bedrijf moet zijn ingericht ter ondersteuning van de biodiversiteit. Er is ook aandacht voor bodemkwaliteit. Te hoge stikstofuitstoot door mest moet worden vermeden.
Demeter stelt geen directe eisen aan vermindering van de klimaatimpact. Doordat geen (stikstofhoudende) kunstmest mag worden gebruikt voor de teelt van voer, wordt de klimaatimpact wel indirect beperkt. De productie van kunstmest kost namelijk erg veel energie.
Vergeleken met EU-biologisch heeft Demeter wat meer punten van aandacht voor de behoeftes van de dieren, zoals de inrichting van de varkensstal, maar de omschrijvingen laten wel ruimte voor interpretatie. Demeter stelt enkele meer specifieke eisen aan ingrepen, zoals een verbod op het aanbrengen van neus- of varkensringen. Want daarmee kunnen de dieren niet meer wroeten. Antibiotica mag onder Demeter nog uitsluitend in noodgevallen worden gebruikt.
Net als bij EU-biologisch is toegang tot de openlucht verplicht, en het liefst staan daar ook bomen. En de dieren moeten de mogelijkheid hebben om te kunnen wroeten. Zowel binnen als buiten loopt de minimale hoeveelheid ruimte per dier op met de groei van de varkens. Zeugen met biggen hebben een aparte ruimte waar zij vrij in kunnen bewegen. Gezondheidsproblemen die vaak optreden bij dieren in de intensieve veehouderij moeten worden vermeden door onder meer het kiezen voor sterke rassen die passen bij de omgeving. Maar de eisen laten open welke rassen dit zijn. Zieke dieren moeten wel meteen worden behandeld. Het gebruik van kalmerings- of dwangmiddelen bij bijvoorbeeld het vangen of het transport is verboden. De transportafstand naar de slachterij moet worden beperkt en waar EU-biologisch geen concreet maximum stelt, legt Demeter de grens bij maximaal 1 uur.
De producent krijgt extra betaald voor duurzaamheidsinspanningen die het keurmerk vraagt.
De duurzaamheidseisen van dit keurmerk zijn gemakkelijk te vinden op de website van het keurmerk. De eisen zijn in het Nederlands geschreven. Veel duurzaamheidseisen zijn specifiek opgesteld en daarom goed te controleren, maar dat is niet voor álle eisen zo. Op de website van het keurmerk vind je algemene informatie over wat het keurmerk wil bereiken, welke problemen het wil aanpakken en op welke manier het dat wil doen. Er staat ook bij welke dilemma's het daarbij tegenkomt én hoe het daarmee omgaat. welke dilemma's het daarbij tegenkomt én hoe het daarmee omgaat. De eigenaar van dit keurmerk heeft uitgebreid antwoord gegeven op onze vragen over het betrekken van andere belanghebbenden bij het door ontwikkelen van de eisen. Maar deze informatie staat niet allemaal op zijn website. Belanghebbenden met verschillende achtergronden zijn betrokken bij het (verder) ontwikkelen van de duurzaamheidseisen. Zo zorgt de keurmerkeigenaar ervoor dat er een breder beeld ontstaat en dat er meer vertrouwen is in de gemaakte keuzes dan wanneer hij dit allemaal zelf zou bepalen.
Het is belangrijk dat keurmerken nadenken over hun impact. Dit keurmerk legt voldoende uit over hoe het de impact in kaart brengt of wil gaan brengen. Het zet goede stappen voor de impactrapportage.
Ieder jaar controleert een onafhankelijke en speciaal daarvoor aangewezen (geaccrediteerde) organisatie of de eisen over het biologisch werken ook echt worden nageleefd. Een deel van deze controles wordt níet van tevoren aangekondigd. Naleving van de extra eisen van Demeter bovenop EU-biologisch wordt soms door onafhankelijke, en soms door controleurs van Demeter gecontroleerd. Het keurmerk vertelt dat er gevolgen zijn als er (tijdelijk) niet voldaan wordt aan de eisen die het stelt en dat legt het in het algemeen uit. Een onafhankelijke commissie bepaalt wat de gevolgen zijn. Het keurmerk heeft een systeem opgezet waarmee het gecertificeerde producten in de hele keten kan volgen. Zo weet je dat het product dat je koopt geproduceerd is volgens de eisen van het keurmerk.
Meer informatie?
Er is nog veel meer te lezen over de milieubelasting van vlees.