Demeter is een internationaal keurmerk voor biologisch-dynamische landbouw. Een Demeter-bedrijf is altijd een gemengd bedrijf, wat wil zeggen dat het dieren houdt en ook akkerbouw bedrijft. De eisen van Demeter komen boven op de eisen van biologische landbouw (zie EU-biologisch). De eisen van Demeter komen voort uit de antroposofie, een levensbeschouwing die uitgaat van samenhang tussen mens, plant, dier, bodem en kosmos.
Demeter (kip)
Topkeurmerk
Laatste screening: september 2025
Thema's
Onder Demeter krijgen de kippen alleen biologisch voer, waarvan 70% óók Demeter moet zijn. Waar EU-biologisch vereist dat 30% van het voer afkomstig is van het bedrijf zelf of uit de regio, moet een Demeter-bedrijf minimaal de helft van het voer zelf verbouwen. Verder stelt Demeter dat minstens 10% van het bedrijf moet zijn ingericht ter ondersteuning van de biodiversiteit. Er is ook aandacht voor bodemkwaliteit. Te hoge stikstofuitstoot door mest moet worden vermeden. Er moet worden voorkomen dat kippenmest de bodem verontreinigt bij de overgang van stal naar uitloop. Demeter stelt geen directe eisen aan vermindering van de klimaatimpact. Doordat geen (stikstofhoudende) kunstmest mag worden gebruikt voor de teelt van voer, wordt de klimaatimpact wel indirect beperkt. De productie van kunstmest kost namelijk erg veel energie. Ook stelt Demeter geen eisen aan de uitstoot vanuit de stal.
Net als bij EU-biologisch moet er een goed binnenklimaat zijn met voldoende daglicht en een lage stofbelasting. In de stal mag het maximaal 14 uur aaneengesloten licht zijn, wat diervriendelijker is dan de gangbare 16 uur. Demeter schrijft daarnaast voor dat de dieren voldoende geschikte ruimte moeten hebben voor het nemen van een zandbad en ook moet het (gestrooide) voer hele graankorrels bevatten. Tijdens de groei van de kippen moet de inrichting van de stal (zoals de bezetting, de zitstokken en de openingen naar de buitenruimte) daarop worden aangepast. De buitenruimte moet voor minstens 40% van het oppervlak begroeid zijn met meerjarige struiken en bomen. Demeter is op enkele punten iets specifieker dan EU-biologisch. Onder Demeter is bijvoorbeeld het gebruik van (alle) kalmerings- of dwangmiddelen bij bijvoorbeeld vangen of transport van de dieren verboden en het transport naar de slachterij mag maximaal 1 uur duren wat betekent dat de dieren in principe in Nederland worden geslacht.
De producent krijgt extra betaald voor duurzaamheidsinspanningen die het keurmerk vraagt.
De duurzaamheidseisen van dit keurmerk zijn gemakkelijk te vinden op de website van het keurmerk. De eisen zijn in het Nederlands geschreven. Veel duurzaamheidseisen zijn specifiek opgesteld en daarom goed te controleren, maar dat is niet voor álle eisen zo. Op de website van het keurmerk vind je algemene informatie over wat het keurmerk wil bereiken, welke problemen het wil aanpakken en op welke manier het dat wil doen. Er staat ook bij welke dilemma's het daarbij tegenkomt én hoe het daarmee omgaat. welke dilemma's het daarbij tegenkomt én hoe het daarmee omgaat. De eigenaar van dit keurmerk heeft uitgebreid antwoord gegeven op onze vragen over het betrekken van andere belanghebbenden bij het door ontwikkelen van de eisen. Maar deze informatie staat niet allemaal op zijn website. Belanghebbenden met verschillende achtergronden zijn betrokken bij het (verder) ontwikkelen van de duurzaamheidseisen. Zo zorgt de keurmerkeigenaar ervoor dat er een breder beeld ontstaat en dat er meer vertrouwen is in de gemaakte keuzes dan wanneer hij dit allemaal zelf zou bepalen.
Het is belangrijk dat keurmerken nadenken over hun impact. Dit keurmerk legt voldoende uit over hoe het de impact in kaart brengt of wil gaan brengen. Het zet goede stappen voor de impactrapportage.
Ieder jaar controleert een onafhankelijke en speciaal daarvoor aangewezen (geaccrediteerde) organisatie of de eisen over het biologisch werken ook echt worden nageleefd. Een deel van deze controles wordt níet van tevoren aangekondigd. Naleving van de extra eisen van Demeter boven op EU-biologisch wordt soms door onafhankelijke, en soms door controleurs van Demeter gecontroleerd. Het keurmerk vertelt dat er gevolgen zijn als er (tijdelijk) niet voldaan wordt aan de eisen die het stelt en dat legt het in het algemeen uit. Een onafhankelijke commissie bepaalt wat de gevolgen zijn. Het keurmerk heeft een systeem opgezet waarmee het gecertificeerde producten in de hele keten kan volgen. Zo weet je dat het product dat je koopt geproduceerd is volgens de eisen van het keurmerk.
Meer informatie?
Er is nog veel meer te lezen over de milieubelasting van vlees.